Gemeenteraad debatteert over Voorjaarsnota

Mw. de voorzitter, collega raadsleden en belangstellenden op de publieke tribune,

Een nieuwe start voor Leusden: met vol vertrouwen op weg naar een sociaal, groen, sterk Leusden

De  laatste vergadering voor het aanbreken van het zomerreces staat altijd garant voor een politiek debat met grote impact. We schetsen aan de hand van de kaderbrief vandaag de grote lijnen waarmee het college vervolgens aan de slag gaat om ons aan het eind van het jaar de begroting voor 2015 te kunnen voorleggen. Daarnaast dit jaar als extra nog een CUP als uitwerking van het eerder dit jaar gesloten coalitieakkoord. Of dit nog niet voldoende is fietst hier nog eens een uit Den Haag afkomstige “meicirculaire” doorheen, die beter de juni circulaire genoemd kan gaan worden, kijkend naar het tijdstip van verschijnen. Te laat maar ook nog eens met de vervelende uitkomst dat Leusden nog eens 4 ton aan inkomsten, waarop gerekend was, niet gaat krijgen.

Dit maakt de voorjaarsnota niet minder relevant maar de verwerking van deze tegenvaller en de finetuning zal nu gaan blijken bij het begrotingsdebat zelf in het nog verre najaar.

Laat ik namens de Groen Links-PvdA fractie beginnen tevredenheid en enthousiasme uit te spreken.

Terug kijkend vanaf begin dit jaar zie ik een mooie verkiezingsstrijd die gestreden is en waar tussen de politieke partijen waar dit gewenst was, goed is samengewerkt. De verkiezingsuitslag maakte een coalitie mogelijk die voor Leusdense begrippen vernieuwend genoemd mag worden. Een nieuw college trad aan. En vanaf begin wordt er stevig aan de weg getimmerd, het leek haast of de inwerkperiode is overgeslagen. Het college meteen enthousiast aan de uitvoering van het coalitieakkoord is begonnen. Mijn aansporing om hier vooral mee door te gaan omwille van de Leusdense samenleving en alle ontwikkelingen spreek ik wel uit, weet gelijktijdig dat de wethouders en burgemeester en achter hen het ambtelijk apparaat deze aansporing niet nodig hebben. Dank voor deze mooie inzet voor de Leusdense burger.

Lof ook voor het lef om maatschappelijk te ondernemen, te investeren, de nek uit te steken. Gisteravond in de raad hebben we hier een proeve van gezien rond de Biezenkamp. Reikhalzend zien wij uit naar de start van projecten zoals de tweede sporthal en de omtovering van het huidige gemeentehuis in een in deze tijd meer passend gemeenschapshuis. Vandaag hebben we in de raad de investeringsbudgetten geaccordeerd waarmee we ook de start gaan maken met de bouw van de twee MFC’s. De bouwkranen zullen ondanks de crisis in de bouw binnenkort weer aan de Leusdense horizon prijken!

Ook prijst de GL/PvdA fractie de ingeslagen weg waar het  de vernieuwde communicatie betreft. In het bijzonder dank voor de energie die door het college gestopt is in het luisteren naar en in gesprek gaan met de burgers en belangenorganisaties rondom het coalitieakkoord en de toekomst  en revitalisering van de Leusdense werklocaties.

Zijn er dan geen bedenkingen?

We zijn ambitieus, lees het coalitieakkoord en het CUP er nog maar eens op na. Daarnaast krijgen we vanuit Den Haag  op het sociale domein vele op zich mooie taken toebedeeld, passend bij de overheid die dicht bij de burger staat. De financiële kaders zijn soms beperkt, onzeker of gewoon tegenvallend. Zie als het meest recent voorbeeld de 4 ton uit de mei circulaire. Meevallers zijn soms ook te melden, 75 miljoen Euro landelijk extra voor de HH.

Het is zaak goed de financiële ontwikkelingen te monitoren. We kennen in Leusden al een goed functionerend riskbeleid. De decentralisaties zullen nadrukkelijk in dit bestaande instrumentarium een plek moeten krijgen. We mogen ons niet laten verassen door ontsporingen op het financiële vlak.

Nog meer zorg heeft de GL-PvdA fractie over hoge verwachtingen die er leven over de participatie samenleving waarin wij veel beleid gestalte willen gaan geven. Let wel de bedoelingen van de participatiemaatschappij onderschrijven wij. De verhouding burger en zijn overheid is aan herijking en een kanteling toe. In de communicatie en in de gesprekken die de gemeente gaat voeren met de gebruikers van zorg moet veel geïnvesteerd worden om die participatiemaatschappij op een sociaal verantwoorde wijze voor elkaar te boksen. Ook moeten wij als bestuurders van deze gemeente via de vinger aan de pols, de al zo vaak genoemde monitoring, meten en volgen. We zijn zeker omdat in het sociaal domein nog veel nieuw is voor de gemeente een lerende organisatie. Een lerende organisatie moet via monitoring alert zijn en ook bereid zijn te sturen als dit noodzakelijk en politiek gewenst is.

Ja het zijn spannende maar ook boeiende tijden in gemeentelijk Nederland. Veel staat op het punt fundamenteel anders te gaan worden. De GL-PvdA fractie werkt graag met een open maar tevens alerte mind mee aan de decentralisatietrajecten. Het spreekt onze fractie ook aan dat de wethouders hun collectieve verantwoordelijkheid voor de decentralisatieprocessen mede vorm hebben gegeven via de afgesproken portefeuille verdeling. Ook hieruit blijkt een besef van urgentie en betrokkenheid. Gezamenlijk op de bok zitten waar bestuurlijk en politiek gezien de uitdagingen liggen maar ook de potentiele risico’s. Tot slot blijven wij hameren op de Leusdense eigenheid in het sociaal domein. Organiseer zoveel mogelijk in eigen huis, korte lijntjes, maar ook met de Leusdense maat. Bouw hierbij voort op de goede sociale structuur die Leusden zo uniek maakt. Stimuleer pro actief de nog niet aangeboorde buurtkracht in buurten en wijken en verenigingen. Het recent gestarte initiatief “buurtkracht Alandsbeek” is een mooi voorbeeld van hoe de Leusdense samenleving de verantwoordelijkheid en zorg voor elkaar weer oppakt. College ben zichtbaar mede ondersteuner bij dit soort van goede maar ook noodzakelijke ontwikkelingen. Waar nodig durven het maatwerk te leveren waar dit gewenst is. Klantgericht en waar nodig een goed functionerend vangnet. De GL-PvdA fractie zal blijvend toezien dat in Leusden mensen onbedoeld de dupe worden van alle veranderingen in het sociale domein. Dat geldt voor nu, voor de overgangstermijn en wat de GL-PvdA fractie betreft ook voor na 2017.  Niemand komt tussen wal en schip terecht door onvoorziene omstandigheden of stapeling van effecten.

Nog een aantal kritische noten van meer financiële aard.

De GL-PvdA fractie is tevreden met de voorgenomen investeringen die we in Leusden gaan doen. Biezenkamp, MFC’s, gemeentehuis, tweede sporthal. Goed dat we de draad weer oppakken nadat een ander majeur project, het fietspad Leusden Achterveld zijn voltooiing nadert. De investeringen komen de Leusdense samenleving ten goede. Bovendien helpen overheidsinvesteringen in tijden van economisch nog steeds zorgelijke tijden de economie te stimuleren, ook de lokale economie.

Toch vragen wij het college blijvend grote alertheid aan de dag te leggen. Eerder in mijn bijdrage sprak ik al over het aanscherpen van risk beleid  rondom de decentralisatieprocessen.

Bewust maken wij keuzes te investeren ten koste van onze reserves. Deze zijn ruim en kunnen zeker nu het schatkistbankieren ons arm maakt maar beter een andere aanwending krijgen.

Toch hier een oproep goed te monitoren hoe de financiële situatie van de gemeente zich op langere  termijn ontwikkelt. Er zijn onzeker heden aan de inkomsten kant, zie als voorbeeld weer de 4 ton uit de recente mei circulaire. Ook aan de uitgaven kant zijn vele onzekerheden. Met name wijs ik dan op de risico monitor waarin toch duidelijk een beeld naar voor komt van toenemende risico’s op een aantal terreinen. Grondexploitaties en het in toenemende mate werken in samenwerkingsverbanden zijn twee niet te onderschatten risico. College wees hierin nog meer waakzaam en houdt deze gemeenteraad goed en tijdig geïnformeerd. Alleen dan kan deze raad zijn budgetrecht op een goede en verantwoorde wijze waarmaken.

In dit kader vraag ik het college dringend alle nu nog pm posten die in de stukken staan in de voor te leggen begroting komend najaar van concrete cijfers te voorzien. Pas dan kan deze raad, de cijfers kennend, een finaal en afgewogen oordeel vellen over het financiële plaatje van de gemeente Leusden.

Tot slot in dit rijtje van financiële beschouwingen nog een oproep. College wij zijn allemaal  volledig overtuigd van de noodzaak van het bestaan van onze sportverenigingen. Zij zijn op vele vlakken van wezenlijke betekenis. Op het gebied van sport, gezondheid en verenigingsleven  vervullen zij onmisbare functies in onze samenleving. Ook bij de verdere  invulling van het sociale domein kijken we naar deze organisaties. Aan de andere kant verminderen we door de financiële omstandigheden van de gemeente de bijdragen aan deze verenigingen. Daarnaast vragen wij als gemeente een steeds hogere huur voor de sportfaciliteiten. Hier is grote alertheid geboden. De tangbeweging van korten aan de inkomsten kant en zwaardere lasten moet niet de doodsteek worden voor deze verenigingen. College wees met ons beducht het kind niet met het badwater weg te spoelen.

Tot slot nog twee punten.

Collega Piersma zal geïnitieerd door de werkgroep gemeenschappelijke regelingen nog een motie te berde brengen. De GL-PvdA fractie ondersteunt deze motie van harte. Niet primair bedoeld om dit college te kietelen. Als wij deze motie vanavond aannemen moet de bekende vlekwerking ontstaan richting overige Utrechtse gemeenten om samen het Leusdense model te hanteren. Dit Leusdense model moet borgen dat de gemeenteraden weer meer aan het stuur komen bij de beleidsontwikkeling van de gemeenschappelijke regelingen. Daarnaast willen we beter in controle zijn wat de risico’s betreft.

Kom ik toe aan mijn slot.

De GL-PvdA fractie stemt in met de kaderbrief zoals deze door het college is gepresenteerd. Eveneens kunnen wij ons vinden in de verwoording van het coalitieakkoord in het CUP.

Op een punt vragen wij via een motie het college een speerpunt toe te voegen aan het afgesproken preventiebeleid. Naast specifieke aandacht aan alcohol en drugsmisbruik in het kader van preventie vragen wij het college   de strijd tegen obesitas ook als een speerpunt te zien en als zodanig een plek te geven in het beleid. Hiertoe dien ik bijgaande motie in.

Joost van Herpen

fractie voorzitter GL-PvdA